ต้อลม  และต้อเนื้อ

                                                                                                                                                                                                                                                                                             นายแพทย์ชยวิญญ์  ขจิตตานนท์

                ต้อลม  (Pinguecula)  คือ  โรคเยื่อบุตาขาวเสื่อม  เกิดจากการโดนแสงแดด  ลม  และฝุ่น มีลักษณะเป็นตุ่มนูนที่ข้างตาดำ  อาจพบได้ทั้งที่หัวตา  และหางตา

                ต้อเนื้อ  (Ptertgium)  คือ  แผ่นเนื้อที่งอกบังตาดำ  เป็นภาวะที่เยื่อบุตาขาวเสื่อมเช่นกัน  โดยแผ่นเนื้อจะงอกจากตาขาวลามเข้าตาดำอย่างช้าๆ  ใช้เวลาเป็นปี  มักเป็นที่หัวตามากกว่าหางตา  ทั้งต้อลม  และต้อเนื้ออาจจะเป็นได้ทั้งตาเดียว  หรือทั้งสองตา

อาการ

                ทั้งต้อลม  และต้อเนื้ออาจทำให้เกิดอาการดังนี้

                1.แสบตาระคายเคือง  และคันตา  โดยเฉพาะเวลาโดนลม  ฝุ่น  และแสงแดด

                2.ตาแดงเป็นๆ  หายๆ  เกิดจากต้อลม  หรือต้อเนื้ออักเสบ

                3.ตามัว  เกิดจากต้อเนื้อที่มีขนาดใหญ่ลามมาบังปิดรูม่านตา  หรือกดกระจกตาทำให้เกิดสายตาเอียง

                4.เห็นภาพซ้อน  ถ้าต้อเนื้อมีขนาดใหญ่อาจจะมีผลต่อการกลอกตาได้

                5.ไม่สวยงาม  เสียบุคลิกภาพ

การรักษา  และการป้องกัน

                1.หลีกเลี่ยง  แสงแดด  ลม  และฝุ่น  โดยการใส่แว่นกันแดด  จะช่วยป้องกันการอักเสบของต้อลม  และต้อเนื้อได้

                2.ถ้าต้อลม  หรือต้อเนื้ออักเสบ  การใช้ยาหยอดตาจะช่วยบรรเทาอาการได้  ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายขึ้น  หรือหยุดลุกลามต่อไปอีก

                3.ในกรณีที่ต้อเนื้อมีขนาดใหญ่  ทำให้มีผลต่อการมองเห็น  หรือการกลอกตา  แพทย์จะแนะนำให้ผ่าตัดลอกต้อเนื้อออก  การผ่าตัดลอกต้อเนื้อมีหลายวิธี  แพทย์จะเลือกทำผ่าตัดวิธีใดขึ้นกับอายุ  และโอกาสการกลับมาเป็นต้อเนื้อซ้ำ  อย่างไรก็ตาม  การผ่าตัดลอกต้อเนื้อถือเป็นการผ่าตัดเล็ก  ส่วนใหญ่ผู้ป่วยไม่ต้องดมยาสลบ  และไม่ต้องนอนโรงพยาบาล

จะลอกต้อเนื้อเมื่อไหร่?

                1.เมื่อต้อเนื้อที่มีการอักเสบเรื้อรัง  หยอดตาแล้วไม่ดีขึ้น

                2.เมื่อต้อเนื้อที่มีผลต่อการมองเห็น  ปิดบังสายตา  หรือทำให้ตาเอียง

                3.เมื่อต้อเนื้อที่ทำให้เกิดภาพซ้อน  กลอกตาได้ไม่สุด

                4.เมื่อต้อเนื้อที่มีผลต่อบุคลิกภาพ

การลอกต้อเนื้อทำอย่างไร?

                การทำผ่าตัดลอกต้อเนื้อถือว่าเป็นการทำผ่าตัดเล็กไม่ต้องดมยาสลบ  และไม่ต้องนอนโรงพยาบาล  ผู้ป่วยที่ทำผ่าตัดเสร็จแล้ว  สามารถกลับบ้านได้เลย    แพทย์ใช้เวลาผ่าตัดประมาณ  10-40  นาที  ขึ้นกับขนาด  และความยากง่ายของการทำผ่าตัด  โดยก่อนทำแพทย์จะฉีดยาชาทำให้ผู้ป่วยไม่รู้สึกเจ็บเวลาทำ  การผ่าตัดหลังทำผ่าตัดแล้วแพทย์ จะปิดตาแน่นอย่างน้อย  1  วัน  เพื่อช่วยให้แผลสมานเร็วขึ้น  และจะนัดผู้ป่วยมาตรวจหลังจากการผ่าตัดแล้ว  1  วัน  หลังผ่าตัดแล้ว  7  วัน  และหลังผ่าตัดแล้ว  30  วัน

การปฏิบัติตัวหลังผ่าตัดลอกต้อเนื้อ

                1.หยอดตา  ป้ายยา  ตามที่แพทย์สั่ง

                2.ระวังไม่ให้น้ำเข้าตาข้างที่ผ่าตัด  ในช่วงสัปดาห์แรก

                3.หลีกเลี่ยงแดด  ลม  ฝุ่น  เวลาออกนอกบ้าน

                4.ใส่แว่นกันแดด 

                5.งดสูบบุหรี่  ดื่มเหล้า

ลอกต้อเนื้อแล้วจะหายขาดหรือไม่?

                ผู้ป่วยที่ลอกต้อเนื้อไปแล้วมีโอกาสกลับมาเป็นซ้ำใหม่ได้  ถ้าผู้ป่วยไม่ระมัดระวังในการดูแลตนเอง  เช่น  ไม่หยอดยา  ป้ายยา  ไม่ใส่แว่นกันแดดกันฝุ่นลม  ซึ่งทั้งหมดนี้มีผลทำให้ตาอักเสบ  และกลับมาเป็นต้อเนื้อใหม่ได้อีก

…………………………………………..